با توجه به نقش و اهمیت بنگاه های کوچک و متوسط در رشد و شکوفایی اقتصاد کشور به خصوص در شرایط اقتصادی و سیاسی امروز ، ضرورت حمایت از بنگاه های کوچک و متوسط بیش از هر زمان دیگری اهمیت پیدا می کند، در این نوشتار با عنوان همه چیز در خصوص چرایی و ضرورت حمایت از بنگاه های کوچک و متوسط به این مهم می پردازیم.
مطابق با گزارش تهیه شده توسط مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، ایالات متحده آمریکا محل تولد و رشد بزرگترین شرکتهای استارتاپی و بزرگ دنیا است.
کشور آمریکا در تدوین و اجرای سیاستها و قوانین حمایت از رشد بنگاه های کوچک و متوسط سابقه بسیار طولانی و موفقی دارد، هر چند در کشور ما نیز طی سالهای اخیر تسهیلات متعددی برای جحمایت از بنگاه های کوچک و متوسط تعریف و پرداخت شده است اما در کارایی و اثربخشی آنها تردید جدی وجود دارد.
دلایل موفقت آمریکا در زمینه حمایت از بنگاه های کوچک و متوسط به شرح ذیل است:
۱-قانون کسب و کارهای کوچک:
کنگره آمریکا در سال ۱۹۵۳ در جهت حمایت از کارآفرینان اقتصادی این قانون را به تصویب رساند. هرچند قانون مزبور دارای بخش های متنوعی می باشد اما در راستای حمایت مالی از کسب و کارهای کوچک موارد زیر را بیان می دارد:
– ارایه انواع وام های قابل پرداخت توسط دولت یا بخش خصوصی با تضمیت اداره امور کسب و کارهای کوچک
۲- قانون سرمایه گذاری کسب و کارهای کوچک
این قانون در سال ۱۹۵۸ و در تکمیل حمایت های ذکر شده در قانون سال ۱۹۵۳ به تصویب رسید.
۳- قانون اشتغال کسب و کارهای کوچک مصوب ۲۰۱۰
و اما در ادامه این مطلب به ضرورت حمایت از بنگاه های کوچک و متوسط در ایران خواهیم پرداخت.
در ابتدا تعریفی از شرکتهای کوچک و متوسط (SME) ارایه می گردد:
SME مخفف عبارت Small & Medium Enterprises است و در برگیرنده کلیه بنگاهای کوچک و متوسط اعم از بنگاههای صنعتی، خدماتی، بازرگانی و کشاورزی می باشد.
اتحادیه اروپا در سال ۱۹۹۶ ضوابط شناسایی SME ها را چنین بیان کرد:
الف ـ دارا بودن کمتر از ۲۵۰ نفرکارمند
ب ـ حداکثر۴۰ میلیون یورو گردش مالی سالیانه
پ ـ حداکثر ۲۷ میلیون یورو ترازنامه سالیانه
ت ـ حداقل ۷۵% دارائی بنگاه در مالکیت مدیران باشد.
ث ـ مالک (مالکین) ویا بستگان ایشان ، شخصاً بنگاه را مدیریت کنند
اما در ایران : حسب تعریف وزارت صنایع و معادن و وزارت جهادکشاورزی، SME ها عبارتند از تشکیلات اقتصادی خدماتی و صنعتی منطقه‌ای با کمتر از ۵۰ نفر کارمند، بانک مرکزی ایران فقط مؤسسات دارای کمتر از ۱۰ نفر کارمند را به عنوان SME تعریف می‌کند، اداره آمار ایران فقط بنگاههای با کمتر از ۱۰ نفر کارمند را به عنوانSME منظور می‌کند و تمام انواع دیگر بنگاه‌ها را به عنوان مؤسسات تولیدی بزرگ می‌شناسد.
اما در طبقه بندی دیگر، بنگاههای صنعتی ایران برحسب اندازه بنگاه به چهار گروه ۴۹-۱۰ نفر کارمند، ۹۹-۵۰ نفر کارمند، ۱۴۹-۱۰۰ نفر کارمند و ۱۵۰ نفر کارمند و بیشتر تفکیک شده‌اند که از این میان، سه گروه نخست در زمرهٔ بنگاههای کوچک و متوسط محسوب شده‌اند.